بررسی ریشه کلمه " لوندویل"
به قلم فرید حاجی آقا زاده(ارسال از طریق ایمیل)
نگارنده هیچ ادعایی در زمینه ریشه شناسی و زبان شناسی ندارد و فقط از روی علاقه شخصی تحقیقات و مطالعاتی در این زمین دارد. بنده فقط یک کناب در این زمینه به اسم " وام واژگان فرانسوی در زبان پارسی" نوشتم.
ریشه شناسی یا اتیمولوژی، علم مطالعه تاریخی واژگان می باشد.
چند نظریه در مورد ریشه ی کلمه "لوندویل" وجود دارد.
آقای مهندس داوود عدالت در کتاب " لوندویل شهر گلهای بنفش" (انتشارات بازرگان رشت، چاپ اول 1384) در صفحات 8 و9 می نویسد :
(( با توجه به متون تاریخی، سیاحان و جهان گردان زیادی از آلمان، انگلیس و فرانسه به این منطقه آمده اند و در زمان جنگ جهانی دوم نیز با احداث راههای مواصلاتی به مراکز مختلف نظامی اقداماتی در این ناحیه بخصوص در دامنه هاو کوهپایه ها توسط خارجیان صورت گرفته است اما به نظر می رسد ریشه نامگذاری ایم منطقه به مرانب قدیمی تر از این زمان هاست و به سالهای خیلی دور می رسد.... در بررسی ها و مطالعات چنین نتیجه گرفته شد که در هر سه زبان ریشه لوندویل، به یک معنا دلالت می کند و هر کدام از آنها به یک چیز اشاره دارد. 1. در زبان انگلیسی لوندرویل1 به منطقه و جایی که گیاهان طبی و دارویی زایدی دارد (اسطو خردوس ) و به عبارتی مختصر، جایی که پوشیده از گیاهان مفید دارویی است گفته می شود. 2. در زبان آلمانی لوندل2 به معنی گیاه دارویی (اسطوخودوس) آمده است که باز دلالت به همان موضوع انگلیسی فوقدارد.3 . در زبان فرانسه نیز لوندوویچ 3 که عبارت اول به معنی گیاه دارویی اسطوخودوس و عبارت بعدی به معنی دهکده و روستا است. بنابراین لوندویل تخفیف یافته به معنی دهکده ی گلهای طبی و دارویی است.
___________________________________________________________
1. Lavender waile 2. Lavendel 3. Lavende-willag
در گزارش ایسنا (خبرگزاری دانشجویان ایران) به تاریخ یکشنبه 17 آذر 1392 به کد خبر 92091711584 چنین آمده است." لاواندا گیاهی مختص پناهگاه حیات وحش لوندویل، آستارا.
لاواندا یا اسطوخودوس (اسطرقودوس) گیاهی طبی و معطراست به رنگ بنفش ، از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعناییان که ارتفاعی در حدود 30 تا 60 سانتی متر دارد. هر چند وجود لاواندا در اطراف لوندویل اثبات شده ولی این نظریه چنگی به دل نمی زند. زیرا اولاً کلمه ی ویلج به این شکل در زبان فرانسه وجود ندارد و معنای آن به عنوان مثال از فرهنگ روبرت4 بصورت زیر است:
Village n.m. Groupe de maisons à la champagne, plus petit qu’une ville mais plus grand qu’un hameau, qui possede une mairie, des commercants, des artisans,etc
ثانیاً کلمه ویل5 امروزه به این شکل در زبان انگلیسی وجود و کاربرد ندارد و در ضمن معنای آن " منطقه ، جا ، مکان " نیست که عبارت لوندویل به معنی منطقه ی پوشیده از گیاهان دارویی باشد. این کلمه در شکل صحیحش یک فعل یا اسم هست به معنی گریه کردن ، جیغ زدن ، فریاد و ناله ! که برای نمونه از فرهنگ پیشرفته آکسفورد 6 شکل صحیح و معنای آن به صورن زیر است:
Wail Verb. To make a long loud high cry because you are sad or in pain. Noun. A long loud high cry expressing pain or sadness. A sound similar to this.
ثالثاً، بنده در چندین فرهنگ و لغت نامه ی معتبر عبارت انگلیسی لوندویل7 و عبارت فرانسوی لوندویچ8 را در هر دو شکل جستجو کردم و متأسفانه تاکنون موفق نشدم همچین عباراتی را در زبان انگلیسی و فرانسه پیدا کنم ! هر چند عده ای از محققان معتقدند که پسوند "بیل" یا " ویل" پسوند مکان بسیاری از مناطق است ولی به نظرمی رسد که ریشه ی لوندویل بسیار کهن تر باشد. همانطور که خود مهندس عدالت هم این نظر را دارند.آقای مهندس در ادامه در صفحه 10 می نویسد : (( در زبان تالشی لو- ان- د- ول (لوان – دول) یعنی محلی که در داخل و شکم خود گلها و گیاهان زیادی دارد. لو به معنی شکم ان- د به معنی داخل و ول نوعی از گل و گیاه است. بنابراین لوندویل در زبان تالشی نیز محل رویش یک نوع گیاه بوده است که در برخی از مناطق رویش آن نیز هنوز به چشم می خورد. ))
4. Le Robert Junior poche
5. Waile (?)
6. Oxford Advanced Learner’s Dictionary – 8th Edition
7. Lavendar Waile ?!
8. Lavendar village , Lavende-willag ?!
این نظریه دور از ذهن است. بدلیل اینکه اولاً تفکیک کلمه لوندویل به صورت ( لون – د – ویل ) دلیلی ندارد و هر کلمه ای را می توان بصورت های گوناگونی تفکیک کرد. مثلاض اگر بصورت ( لوند – ویل ) تفکیک شود طبق لغت نامه دکنرعلی اکبر دهخدا ، فرهنگ استاد محمد معین و فرهنگ عمید وازه " لوند " به معنی زن بدکاره ، فاحشه ، عشوه گر و روسپی می باشد که مطلوب و مناسب نیست و یا میتوان کلمه را بصورت ( لو – ند – ویل تفکیک
کرد و معانی خاصی میتوان برای آن متصور شد. ثانیاً پسوند " بیل " یا " ویل " طبق تحقیقات پژوهشگران و
ریشه شناسان مختص به زبان تالشی نیست که به معنی " گل " یا " گیاه " باشد و اسامی زیادی با این پسوند
وجود دارند مثل اردبیل ( در زبان تالشی آردویل یا اردویل ) ، شورابیل ، انزبیل – آقای رمضان خوش نما در
فصلنامه تحقیقات تالش شماره 9 و 10 پاییز و زمستان 1382 چنین نوشته اند که : (( جنگی بیل یا جنگی
ویل
آبادی است در غرب کادو ، ساکنان محل و پیروان قوم معتقدند که در گذشته جنگی در این محل روی داده
است و به همین دلیل نام آن جنگی بیل به معنای رزمگاه بر جای مانده . بیل یا ویل که به معنای شهر ، ابادی ،
نام محل و به عنوان پسوند مکان در نام برخی آبادیها و شهرهای ایران دیده می شود ، ریشه در زمانهای
قدیمی ایران و منطقه دارد. لوندویل ، هرزویل ، برزوبیل ، اربیل و محل تاریخی ویل در ییلاق مربان از
این نمونه هاست. ))
پزوهشی که تمام مطالب بالا را تحت تأثیر قرار می دهد بررسی شکل کلمه " لوندویل " در کتب تاریخی
می باشد.
در رساله ای که خاص الدین صلابسرایی ناوی از اهلی منطقه ناو در اسالم تالش در سال 1234 ه . ق ( حدود
200 سال پیش ) به اسم " مقالات سید نیکی" نوشته اند از اسم لوندویل بارها سخن گفته است. این مقاله به
کوشش آقای شهرام آزمده در سال 1378 ه.ش تصحیح و منتشر شده است و مثلاً در صفحه 25 چنین آمده
است : (( .... و پیره محمد مرزی و پیره حسن لوندویلی و پیره اعرابی ....)) و در صفحه 28 چنین آمده است
: (( کرامات پیره بابا حسن لونده وری علیه الرحمه و الرضوان چنین روایت می کنند که در زمان اومردی
بود که کور مادرزاد بود. چهل سال عمر داشت و بابا حسن مردی کنج نشین بود ... )) . همچنین در صفحه
29 چنین آمده است : (( خبر بر پادشاه آستارا رسید که چنین شخصی در لونده وری پیدا شده است ... و
پادشاه چون این بدید آن موضع را به باباحسن لونده ویری بخشید ... و باباحسن لونده ویری بعد از سال چند
جامه بر زمین نهاد )) و در صفحه 30 آمده : (( ....بیستم پیره ایوب از موضع لونده ولی – بیست و یکم شیخ ابو نجم کاغذ کتانی – اول پیره محمد از موضع لونداوار و مرید دوم پیره کنبدان ...)) و در صفحه 45 آمده (( از ایشان پرسیدند از کجا می آیید ؟ گفتند : از اعمالان ( حومه) لیسار از قریه لوندان )) البته بنابر رای آقای شهرام آزموده مورد آخر دقیقاً مشخص نیست که منظور لوندویل است یا مکان دیگری.
ملاحظه می کنیم که کلمه لوندویل شکل یکسانی ندارد و به نظر میرسد که ریشه این کلمه برای همیشه ناشناس خواهد ماند.
ولی این تحقیق همچنان ادامه دارد ...
نویسنده در جستجوی منابع تاریخی بیشتر برای بررسی شکل کلمه لوندویل در گذر رمان می باشد.