گردآوری لغات تالشی از کانال تلگرامی "زبان تالشی"

گردآوری لغات تالشی از کانال تلگرامی "زبان تالشی"

نام  تالشی فصل های سال
بهار =اَوَسُور
تابستان=توستون
پاییز=پُویِزـپوز
زمستان=زِمِستُِون

---

از :من
اسب :اسب
خر:ها
کره اسب :اسبه کرا
ییلاق:گیه
کت:سنگ
گیه اومایدا:از ییلاق می ایی
دسا لس:چوب دستی
انگشت :انگشته
خش اوماش:خوش اومدی
خورشید :هشی
هارم: خوردن
مرغ :کاگ
خروس :سوکولا
پا:پو
دکان یا مغازه :دوکون
هردم:خوردن
بینی:ونی
اوتش:آتش
دریا :دیو
هیزم:ایزم
گوسفند : پاس
سگ:اسبا
خاک :گیلی
خشک:هشک
دست:داست
چشمه :هونی
رودخانه:رو
جویبار؛جویه
جوی متوسط:کل
یول:_بزرگ
یولا بوبو:پدر بزرگ
گولی :کوجک
گولی مرد:مرد کوچک
گوشی من:اشتان گوشی
چمن سا:سرمن
اشتن سا:سر تو
برو:برادر
کِله: دختر
کَلَه: سر
کلُه: کلاه
بژی یعنی زنده باد
چمه خوسه زون یعنی زبان خوب من
اُسن: آهن
ول:گُل
اسوندور یعنی درخت آهنی ....همان انجیلی
از بَپِ بشوم تالش - من باید برم تالش
هردونن: بچه ها
صدا: هَژِنْ
خشیم:دوست دارم
لوآ:روسری
شلو:شلوا
شی:پیراهن
سف:سیب
دکچون:بچسبان
گلابی میشه اومبی
گلابی کوچک:خج
خوابیدن _ خته
بلند شدن _ اشته
جارو:گزی
پختن: پَتِ
رانش زمین: لی li
گل خشک: کولوخ
چوپان: شونه
ستون چوبی: اسکت skat
آمدن ؛ اومه ome
رفتن ؛ شه
خوب: چاک
زیبا: خاس
زشت: هیچ
زشت ：زرفون هم میشه
این: اْمْ
تاقچه: لِمبَ
چَمی سو: روشنایی چشم
جز جملات عاطفی هم هست .
دانستن ؛ زونسته zonste
کج: ایوری ivari
لوله های بزرگ: گنگ.gng
پرت کردن: ویداشته
تاب دادن: تاو اده tav ada
لباس محلی زنان تالش: پاجمه،شْیْشَلُ
کت پشمی: شاله شکه
کت شال.چوخا
شاله گورَوِه برای جوراب مردانه
گیوه برای زنانه

---

آشنایی با تالشی لهجه و گویش ماسال:
 دویدن؛ تیلّه
(بدو: بتیل-ندو:مَتیل)
پیدا کردن؛تلَفتِه
(پیدا کردم:تلَفتَمَه-پیداکردی؟:تلَفتَرَه)
گم کردن؛ اَوی آکَردِه
(گم کردم:اَوی آکَردَمَه-گم کردی؟:اَوی آکَردَرَه؟)
حرف زدن؛لوئَه کَردِه
(حرف نزن!:لوئَه مَکَه)
 زدن ؛ژَندِه (زده بود:ژَندَشا -نزده:ژَندَش نییَه)
امشب؛ اوشان
امروز؛ اورو
داخل؛ دیلَه
 اومده بود؛ اوما
 کجا؛کا
حضور داری/هستی؛ مَندیر
کجا میری؟؛ کا شی؟
 و معنی یک جمله؛
امروز دسته کلیدمو تو انبار گم کردم: اورو چمه دَسَه اَچَری انباریکو اوی آکَردمَه
ورچوک          خیلی خوب
بوه                برادر
خووه             خواهر
خوله               خاله
اولت               لباس
گوراوه             جوراب
رخشن              مسخره
پیچ                  بخاری
فر                   دور ریختن
وینده صدو      صدا و سیما
وینده مون       دیدار
نشتیمون         جلسه
کینه               دختر
زووا                پسر
چیله نه         بچه کوچک
وش    آتش
ویشه    جنگل
چت      سنگ بزرگ
ویشور    آبشار
بارز        بلند
بند        قله
دو         دار
ریچین    قشنگ
کله         گاو نر
پسی     گوسفند
گو          گاو
پچو       گربه
پرته خال   پرتقال
لیمون         لیمو
کوی        کدو
ویز          گردو

---

کلماتی تالشی - فارسی به گویش خوشابری
اری / ari: دیر
زو / zo: زود
انشتا / anshta: گرسنه
وش / vash: روشن
سو / so: نور
سو / so: گیاه گلپر
افتاو / aftav: خورشید
مانگ / mang: ماه
لی / li: رانش زمین
روک / rok: کوچک
لال / lal: بزرگ
سست / sst: کم
ووم / vom: ملایم
گره / gra: آذرخش
اسیسته / asiste: تبخیر شدن
تک / tk: نوک
چله / chla: قطره
دول / dol: عمق
کول / kol: برآمدگى
چاله / chala: فرورفتگی
دله / dla: داخل
برون / beron: بیرون
سر / sar: رو
بن / bn: زیر
تف / taf: کنار
چت / cht: صخره
بون / bon: زیرشیروانی
پرد / pard: پل
تی / ti: خار
گوله / gola: کوزه

---

قابلمه：پاتیله：تمچه
ماهیتابه：خیکاره：تاوه
لگن برا لباس شستن：تشت
لیوان：آخور
بشقاب：نیمچه
سینی：مجمه：زیری
استکان：ایسکام
کاسه：پیاله,قداره

---

*واژه نامه تالشی*
*هله= hala// هنوز،
*فوزه=foozah//سوت،
*کاوله=kavlah//گروه،
*ددار=dadar// بی فایده،
*چنه=chana'//چقدر،
*استه=astah//استخوان'
*د بله=d-b'laa//دو قلو،
*ورزک=varzak//قورباغه،
*جندک=jandak// هیکل،
*سردن=serd'n//نردبان،
*اوزن=avez''n//هوو،
*پرژن= parzhen// نامادری،
*نلتی=nalati// مار،
*ناره=narah// ناله،،،،،،،
کفش= پا قب// pa.gab""
سیگار= پپروز//paprouz""
هوو= او ز ن// ave z'n'""
یه دفعه ای=بیردن// bir dan""
تشخیص دادن= ایر// ayy'r""
گردویی که مغزش راحت جدا نشود=گد// gg'd..
شخم زدن= شوم ژه-آکشته//shoum zhe..
بز نر= نچه//nacha..
سطل=ودره//ved.rah..
کاسه=قدره-تاسه// gadrah''
دویدن=ویریته//viriteh''
خمیازه= ونجووه// venjouvah.....
میلاد نصیری"

---

کلمات تالشی - فارسی به گویش خوشابری

ور / ver: زیاد
ور / vr: گیج
ور / var: برف
ور / var: آغوش
ویر / vir: یاد
چیرات / chirat: چهره عبوس
رو / ro : چهره بشاش
دراکنیه / daraknie: کشیدن
تم دو/ tmdoee: هول دادن
ویند / vinde: دیدن، پیدا کردن
ژن / zhn: گم کردن
ژن / zhen: زن
پنز / panz: بسیار کوچک
فوش / fosh: شن
قب / ghab: ظرف

---

وسکَمَ لیوَ=برگ درخت بسکم
tota liva توتَ لیوَ=برگ درخت توت
boskama liva بوسکَمَ لیوَ
آبشار " بارزواو" به تالشی به معنی " آب بلند "

---

تالشی (کشلی)
بچه::هْرْدَن
بهانه::وُنَ
بینی::وینی
بیشه.جنگل::ویشَ
آفتاب::هَشی
تمییز:پُجْیَ
پریدن::وَشْتِ
ماه::اُشْمْ
پنهان::نین

---

مزه ها به زبان تالشی
ترش:Trsh
شیرین:shin
تلخ:TEL

شور:So

کانال تلگرامی "زبان تالشی"

---

اسامی  تالشی مکانها ی
قله دیه گاه در ارتفاعات رضوانشهر به معنای مکان دیدبانی
لیوادور=برگ درخت
 اوسنه دکون=دکان اهنگری
اسپیناس یعنی اسب پوزه سفید
ویزنه :قدیمی ترین روستای سرزمین بزرگ طوالش fJ0Qhومردمانش تالش وازتالشان اصیل هستند،و گویند ویزنه را درقدیم ویزنق میگفته اندکه به تالشی وِیَِهِ زِنَق یعنی مردمش بیشتر میدانند،ومن دریکی دوکتاب معتبر تاریخی هم همین ویزنق را دیده ام که نوشته اند،بعضی هازومه نیز گویندمخصوصاًبالامحلی های ویزنه( ژنده کش ورکوع وشلقون)به ویزنه ،زومه می گویند،واینرانیزعرض کنم در کتاب دائره المعارف جامعی در موردویزنه مشاهده کردم که آمده بود،که اطلاق ویزنه براین روستاتعمیمی است که ازنام یکی ازروستاهای ییلاقی برآن صورت گرفته .ازwww.vizneh.blogfa.com